ETKEN

Tavuk ve diğer kanatlıların, solunum, sindirim ve sinir sistemlerinde bozukluklar oluşturan, akut ve kronik seyirli, çok bulaşıcı ve ölümcül viral bir hastalıktır. Hastalık etkeni  Virus hastalık oluşturma kapasitesi zayıf(lentojenik), orta (mezojenik) ve yüksek derecede(velojenik) hastalık yapma gücüne göre 3 gruba ayrılmıştır.

BULAŞMA

Yüksek bulaşma gücünden dolayı virus ; hayvanlar arasında direk veya indirek hızla yayılır. Solunum sistemi virüsün asıl giriş yolunu teşkil eder. Ancak daha az olmak üzere sindirim, göz konjunktivası ve yaralı deriden girebilir. Ölüm ve bulaşma % 50’lerin üzerine çıkabilir.

Burun akıntısı, gübre, göz yaşı akıntısı, aksırık materyali ile yayılabildiği gibi hastalık bulaşmış anaçların yumurtaları ve horozların spermaları ile de çıkabilir.

BELİRTİLER

Solunum sistemi enfeksiyonlarında sinusların şişmesi, göz burun akıntısı, aksırık, öksürük, hırıltılı solunum görülen belirtilerdir. Sinir sistemi kökenli olgularda boyun dönmeleri(tortikollis), tikler, bacak ve kanatlarda felçler görülebilir. Sindirim sistemi enfeksiyonlarında ise en fazla yeşil ishaller dikkati çeker. Yumurtacı hayvanların yumurta veriminde düşmeler yumurta iç ve dış kalitesindeki bozukluklar dikkati çeker. Belirtilerin görülmediği durumlar hastalığın yayılmasında önemli faktördür.

TEŞHİS

Klinik ve otopsi bulguları, laboratuar muayeneleri ve serolojik testler ile hastalığın teşhisi mümkündür.

TEDAVİ

Hasta hayvanlar sağlıklı görünenlerden ayrılır. Hastalık için etkili bir ilaç bulunmaması nedeni ile tedaviye alınmazlar.Ancak destek amacı ile multivitaminler, E vitamini ve Selenyum verilebilir.İkincil hastalıklar çıkmasını engellemek için antibiyotik uygulamasıda yapılabilir.

KORUNMA

Korunmada anaçlardan gelen bağışıklığın ve uygulanan canlı-ölü aşıların önemi fazladır.Mutlaka anaçlar ve civcivler uygun bir aşı programı ile düzenli olarak aşılanmalıdır. Ayrıca kümeslere yeni gelen sürülerde dikkatli olunmalı ve dezenfeksiyon kurallarına uyulmalıdır.Hastalık “ihbarı mecburi” hastalıklar listesinde yer almaktadır.